استفاده از شیوه های انگیزشی خلاق در درس مطالعات اجتماعی

جهت استفاده از این شیوه بهتر است کمی در ارتباط با خلاقیت بحث شود. خلاقیت مفهومی پیچیده و در بر گیرنده ی ابعاد متفاوت علمی و فرهنگی ، سازمانی و فردی است . اگر بخواهیم در جامعه ای این مفهوم توسعه پیدا کند، باید شریط لازم را ایجاد کنیم . اکثر صاحبنظران بر این باورند که اولین گام درپرورش خلاقیت کودکان ایجاد شرایط مناسب در محیط خانوادگی و آموزشی است.

(( کارل راجرز )) می گوید:

واضح است که خلاقیت را نمی توان با فشار به وجود آورد بلکه باید به آن اجازه داد تا ظهور کند . همانطور که زارع نمی تواند جوانه را از دانه بیرون بیاورد، اما، می تواند شرایط لازم را برای رشد دانه را فراهم سازد. در مورد خلاقیت نیز همین وضع صادق است.

جهت شکوفایی خلاقیت باید در نظر داشته باشیم که :

1.فضای صمیمی و دوستانه درکلاس درس و محیط مدرسه از مهم ترین زمینه هایی است که خلاقیت دانش آموزان را تحریک می کند

2.درک صحیح معلم و شاگرد از یکدیگر باعث بروز خلاقیت می شود.

3.شاداب و دلپذیر بودن کلاس به شدت بر خلاقیت های حسی ، حرکتی، شنیداری و... تاثیر می گذارد.

4.تشویق شاگردانی که بیشتر سوال می کنند.

5.استفاده از خلاقیت ها و نمونه ی کار های دانش آموزان در فضا سازی کلاس درس باعث نوآوری آن ها می شود.

6.افکار تخیلی و بازی گوشی دانش آموز عاملی برای کاوشگری می باشد.

در شیوه های خلاق از ابزار های هنری مثل شعر ، فیلم ، نقاشی ، داستان و... برای آموزش استفاده می شود و معمولا طرح های هنری که مورد استفاده قرار می گیرند ، تفکر واگرا را در کودک بر می انگیزند و از این طریق دانش آموز راه های جدیدی را کشف می کند.

در درس مطالعات اجتماعی باید دانش آموزان را در شرایط نوآوری  و خلاقیت قرار داد تا آنها از طریق تخیل و کنجکاوی مطالب و کار هایی را ارائه دهند . و در بعضی از درسهای کتاب با استفاده از شیوه خلاق درس را ارائه دهیم.

ویژگی های آموزش مطالعات اجتماعی به شیوه ی خلاق عبارتند از :

1.ایجاد رغبت و علاقه به یاد گیری و دانستن.

2.آغاز فعالیت های اکتشافی و علمی.

3.کاهش خستگی های هنگام فراگیری.

4.افزایش به خاطر سپاری و به خاطر آوری مطالب.

5.افزایش رشد ارزشی و دانشی و مهارتی دانش آموزان.

پیشنهاداتی برای اجرای شیوه ی خلاق:

1.در حین تدریس سوالات بحث انگیز مطرح شود.

2.سوالات واگرا طرح شود.

3.از روش مباحثه و همیاری نهایت استفاده برده شود.

4.دانش آموزان به نقد ، تجریه و تحلیل موضوعات کتاب تشویق شوند.

5.به کیفیت یادگیری – نسبت به کمیت آن – توجه بیش تری شود.

6.به نظرات و پیشنهادات دانش آموزان احترام گذارده شود.

7.اگر دانش آموزی به جای درک و فهم مطلب به حفظ آن پرداخت بی اعتنایی شود و زمانی که مطلب را درک نمود ، تشویق شود.

8.گاهی اوقات به دانش آموزان در انتخاب تکالیف استقلال و آزادی عمل داده شود.

9.به دانش آموزان فرصت تفکر و مجال تحقیق و جست و جو داده شود.

10.قدرت تخیل دانش آموزان تقویت شود.

11.فعالیت تدریس بر حسب تجارب قبلی دانش آموزان پایه ریزی شود.

12.سعی شود ، دانش آموزان،ارتباط مسائل درسی را با واقعیت های زندگی درک نمایند و برای مسائل اجتماعی راه حل ارائه کنند.

13.از سوالات عجیب و ظاهرا بی ربط دانش آموزان استقبال کنید و از آنها بخواهید درباره ی سوال خود خوب فکر کنند.

14.از محرکات بصری مانند تصاویر ، فیلم ، نمودار، کار های دانش آموزان و.. در کلاس استفاده کنید.

                                                    تهیه کننده : سرگروههای علوم اجتماعی شهرستان مبارکه

                                                 خانم پری کرمی و آقای سید مصطفی هاشمی